Liệu Re có bằng hoặc nhỏ hơn Rd ?

(Bài đăng ngày 12/10/2022)

Tỉ phú Trương Mỹ Lan (chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị bắt tạm giam, trong trường hợp công ty phá sản, quyền lợi người mua trái phiếu An Đông (thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát) ra sao?

Ảnh 1: Sơ đồ chéo tại Vạn Thịnh Phát - An Đông - SCB (Fulbright, 2011)

Các trái chủ (các nhà đầu tư mua trái phiếu) sẽ là đối tượng sau cùng được nhận lại số tiền còn lại sau khi đã xử lý nợ theo trình tự ưu tiên :

+ Chi phí phá sản;

+ Khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với người lao động, quyền lợi khác theo hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể đã ký kết;

+ Nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước

+ Chủ nợ

Tuy nhiên ngay cả giữa các chủ nợ cũng có mức độ ưu tiên thanh toán khác nhau.

Ảnh 2: Các loại chứng khoán xếp theo thứ tự ưu tiên thanh toán giảm dần và rủi ro tăng dần

Một trong các lô trái phiếu của Tập đoàn An Đông, như lô ADC-2018.09 là trái phiếu 4 KHÔNG (4K):

+ Không chuyển đổi,

+ Không kèm chứng quyền,

+ Không có tài sản đảm bảo và

+ Không có bảo lãnh thanh toán,

Trái phiếu này thuộc nhóm Subordinated debt, là loại trái phiếu có ưu tiên thanh toán thấp nhất và rủi ro cao nhất trong các loại debt. Trái chủ chỉ được thanh toán khi các chủ nợ cấp cao hơn được thanh toán trước.

Cũng trong Ảnh 2, ta có thể thấy share (cổ phiếu) là chứng khoán vốn (equity) có rủi ro cao nhất và ưu tiên thanh toán sau cùng.

Vậy thì tỷ suất lợi nhuận đòi hỏi của NĐT có bằng lãi suất đi vay (Re = Rd) được không cả nhà ? Nhiều chứng thư và báo cáo TĐG tôi quan sát được, tính Re còn thấp hơn cả Rd, một dấu hiệu cho thấy áp dụng rập khuôn, không hiểu bản chất.

Một sai lầm nữa khi tính Rd trong WACC là tính bình quân lãi suất danh nghĩa của các nguồn vay nợ lại với nhau theo tỷ trọng dư nợ vay. Đây là một cách làm hoàn toàn sai lầm, nhất là với trường hợp doanh nghiệp vay nhiều nguồn khác nhau và vay bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau, thời gian ân hạn trả gốc, lãi khác nhau, kỳ hạn khoản vay khác nhau thì việc tính trung bình như vậy là hoàn toàn sai lầm. Để tính chính xác Rd và đảm bảo nhất quán xuyên suốt mô hình định giá, cần phải lập lịch trả nợ cho từng khoản vay rồi tính ngân lưu nợ vay tổng từ tất cả nguồn vay, sau đó tính Rd bằng nội suy.

Tham gia nhóm cùng học tập về Thẩm định giá tại ĐÂY